تداخل طرح صنعتی و کپی رایت

  معرفی طرح صنعتی و کپی رایت

طرح صنعتی چیست ؟
در فرهنگ لغت فارسی، طرح به معنای تقشه، نقاشی، صورت ، پیکر آمده است. کلمه صنعتی نیز در لغت فارسی به معنای منسوب به صنعت و امور صنعتی و مربوطبه ساخت یا فابریک استعمال شده است.
طرح صنعتی به جنبه های زیبا شناختی و شکل ظاهری یک محصول اعم از محصولات و فرآورده های صنعتی و یا صنایع دستی مرتبط می باشد و عامل مهم برای جذب مشتریان است ، به طوری که می توان گفت این جذابیت بصری یکی از مولفه های اساسی است که بر تصمیم مشتریان برای انتخاب یک محصول و ترجیح دادن آن بر محصولات و فرآورده های دیگر تاثیرگذار می باشد.
طرح صنعتی با ایجاد تفاوت در شکل و ظاهر کالا، موجب تفاوت کالاهای بنگاه ها می گردد و در نتیجه از ابزارهای بسیار مهم در تدوین استراتژی برندینگ و بازاریابی می باشد و با ایجاد بازارهای جدید، باعث اقتدار و ارزش برند بنگاه ها نیز می گردد.
کپی رایت :
کپی رایت یا حق تکثیر مالکیت معنوی یک کالا توسط سازنده آن کالا است. قانون کپی رایت به سازندگان اصلی یک ایده، هنر و . این حق منحصر به فرد را می دهد تا آن را برای زمان مشخصی توسعه دهند و آن کالای دارای کپی رایت دامنه و وسعت عمومی پیدا می کند.


آثاری هستند که می توانند هم در قالب کپی رایت و هم طرح صنعتی مورد حمایت قرار گیرند. بر اساس قانون اتحادیه اروپا یک طرحی که به موجب مقررات طرح صنعتی جامعه اروپا مورد حمایت قرار می گیرد هم چنین می تواند واجد شرایط برای حمایت به موجب قانون کپی رایت کشورهای عضو از تاریخی که طرح خلق یا به هر طریق دیگر مستقر شده باشد، باشد. شرایط اعطای این حمایت و دامنه آن از جمله سطح اصالت لازم را هر کشور عضو تعیین خواهد نمود.
این موضوع می تواند مشکلاتی را در پی داشته باشد؛ زیرا به عنوان مثال طرح مربوط به بدنه اتومبیل می تواند به موجب قوانین کپی رایت برای مدت حداقل 50 تا 70 سال مورد حمایت قرار گیرد و این مطلبی است که قوانین ملی خیلی از کشورها آن را مورد قبول قرار نداده اند و مقررات ویژه ای را در خصوص آن تدوین کرده اند.
قانون سنگاپور مقرر می دارد که ساخت هر شی ء سه بعدی مفید نقض یک اثر هنری مشمول کپی رایت نیست به شرط اینکه زمانیکه آن شی ء مفید ساخته یا تکثیر می شود آن اثر هنری در تاریخی قبل از ساخت یا تکثیر آن شیء در صنعتی کاربرد یافته باشد. زمانی کاربرد صنعتی یافتن یک اثر هنری تحقق می شود که برای مثال بیش از پنجاه مورد از آن اثر سه بعدی برای فروش و یا اجاره تکثیر شده باشد و مراد از یک شی ء مفید آن است که دارای یک کاربرد انتفاعی و فایده بخشی ذاتی باشد که مراد از آن فقط ارائه ظاهر آن شی ء و یا ارائه و انتقال اطلاعات نباشد.
قانون کپی رایت کشور آفریقای جنوبی مقرر می دارد که حق مولف ( کپی رایت ) در یک اثر هنری که از آن تکثیر های سه بعدی انجام و خواه در داخل و یا در خارج از کشور توسط مالک حق و یا با رضایت او در اختیار عموم قرار داده شده باشد، نقض شده تلقی نمی شود، چنانچه شخصی بدون رضایت مالک حق آن اثر سه بعدی از قبل تکثیر شده و یا اجازه اقتباس از تکثیرها داده شده از طرف مالک را بسازد و یا در اختیار عموم قرار دهد مشروط بر اینکه این تکثیرها توسط شخص اخیر عمدتاَ به خاطر مقاصد و اهداف فایده رسانی صورت گرفته و به وسیله یک فرآیند صنعتی ساخته شده باشد.
در مجموعه قوانین و مقررات داخلی ایران در اینکه تا چه حد می توان طرح های سه بعدی مورد حمایت به موجب قانون کپی رایت را به عنون طرح صنعتی مورد استفاده قرار داد، مقرره ای نیامده است و با توجه به اهمیت موضوع تعیین تکلیف در خصوص مورد، در مجموعه قوانین و مقررات مربوط به حق مولف یا طرح صنعتی ضروری به نظر می رسد.